معنی لغات:

مصاحبت: هم صحبتی، هم نشینی،دوستی

شکیبا: بُردبار،صبور

مصائب: جمع مصیبت،بلاها و سختی های بزرگ

لاف زدن: خود ستایی کردن،ادعای زیاده ازحد،

 بیهوده گویی

خصلت: خوی،ویژگی

 صلاح: نیکی،درستی،مصلحت

 معصیت: گناه،نافرمانی

 مُصر: اصرار کننده،پافشاری کننده

 طریقت: راه و روش

 متّهم: کسی که کار بدی به او نسبت داده شود،

 تهمت زده شده،مورد تهمت واقع شده

 نیکو خصال: دارای ویژگی های پسندیده

خرسندی: رضایت

آسیب: صدمه

 مُشک: نوعی ماده ی خوشبو

 متعال: بلند مرتبه

 معنی شعر های متن درس:

 دیدار یار غایب دانی چه ذوق دارد؟

                  ابری که در بیابان برتشنه ای ببارد

دانش های ادبی:

 قافیه: دارد،ببارد

 مراعات نظیر:بیابان،تشنه ـ ابر،ببارد،تشنه

 تضاد:دیدار،یار غایب

 این بیت از یک غزل سعدی انتخاب شده است.

 دانش های زبانی:

 ذوق: اشتیاق

 معنی شعر:

 آیا می دانی که دیدن یار و معشوق که

 مدت ها غایب بوده است ،چه لذتی دارد؟

 مانندِبارانی است که برخیابان خشک ببارد.

تا توانی می گریز ازیاربد

                        یاربدبدتر بود از ماربد

 مار بد تنها تورا برجان زند

                     یاربد برجان و بر ایمان زند

دانش های ادبی:

 قافیه ی بیت اول:یار،مار

قافیه ی بیت دوم:جان،ایمان

 ردیف بیت اول:بد

 ردیف بیت دوم:زند

 واج آرایی :حرف (د)در مصراع دوم ازبیت اول

 جناس: مار،یارـ بد،بود ـ بد،بر

دانش های زبانی:

 ماربد: مارترسناک،مار گزنده

معنی شعر:

 بیت اول: تا جایی که می توانی از دوست و یار

 بد دوری کن،چراکه دوست و یار بد از مار بدهم

بدتر است.

بیت دوم: ماربد تنها جسم تورا نابود میکنداما

 دوست بد هم جسم وجان و هم ایمان تورا

 نابود میکند.

 بابدان کم نشین که صحبت بد

                           گرچه پاکی توراپلید کند

 آفتابی به این بزرگی را

                           لکه ای ابر ناپدید کند

دانش های ادبی:

 قافیه: بیت اول: پلید  بیت دوم:ناپدید

 جناس: با،بد ـ که،چه ـ کم،که

 ردیف: کند

 مراعات نظیر در بیت اول:بَدان،پلید

 تضاد: آفتاب،لکه ای ابرـ پاکی،پلید

دانش های زبانی:

 پلید: آلوده

 کم نشین: هم نشینی نکن

 معنی:

بیت اول:سعی کن از هم نشینی با انسانهای

بد دوری کنی،چراکه همنشینی با آنان تو را

 که پاک هستی،مانندخود آلوده و بد میکند.

بیت دوم:همانطور که لکه ای ابرآفتاب به این

 بزرگی راپنهان میکند،دوستی با انسانهای

 بدباعث میشود خوبی های انسان را از بین

ببرد و نابود کند.

 پسر نوح با بَـــدان بنشـست

                        خاندان نبوتــش گـــم شــد

 سگ اصحاب کهف روزی چند

                       پی نیکان گرفت و مردم شد

 دانش های ادبی:

 قافیه:بیت اول: گم بیت دوم: مردم

 ردیف :شد

آرایه ی ادبی: تلمیح:در بیت اول"اشاره دارد به

 داستان حضرت نوح و گمراه شدن پسر ایشان

 در اثر هم نشینی با بَدان"

 در بیت دوم"اشاره داردبه داستان اصحاب

 کهف ،این داستان در قرآن کریم آمده است".

 دانش های زبانی:

 نبوت: پیامبری

 مردم: انسانیت

اصحاب کهف: چند نفری که در عهد دقیانوس

 از شهر خارج شدندو در غاری به خواب رفتندو

۳۰۰سال در خواب بودند.

نوح(ع): ازپیامبران الهی که به امر خداوند کشتی

بزرگی ساخت واز هر حیوان جفتی در آن قرارداد

تا از خطر سیل در امان باشند.

معنی:

 بیت اول:پسر نوح با انسان های بد هم نشین

 بود و این باعث شد که به گمراهی برود،چرا

که از خاندان خودکه پیامبر و انسانهای صالحی

بودند دوری کرد و همنشین انسانهای بدشد.

بیت دوم: سگ اصحاب کهــــف به خاطــــر

اینکه دنبال انسانهای خوب رفت و این

 همنشینی او با انسانهای صالح باعث شد

 که به مقام والایی دست یابد.

 هم نشین تو ازتو به باید

                        تاتورا عقل ودین بیفزاید

 دانش های ادبی:

 قافیه: باید،بیفزاید

 جناس: تو ،تا ـ تا ،را

 دانش های زبانی:

 هم نشین: دوست، همراه

 بِه: بهتر،خوب تر

معنی: سعی کن همنشینی انتخاب کنی

 که از خودت بهتر باشدو چنین همنشینی

 باعث میشود که عقل و خرد و دین تو بیشتر

شود.

منبع:


drhs-adabiat.blogfa.com