قلمرو ادبي: ۱) هر یک از بیت های زیر را از نظر آرایه های ادبی بررسی کنید - چون بگشایم ز سر مو، شگن ماه ببیند رخ خود را به م ن کنایه؛ شکن از مو گشادن: «أرام گرفتن و صاف شدن» تناسب: سر، مو، رخ تشخيص: ماه رخ خود را کنفیوه چشمه مانند آینه است

گروه ادبیات آذربایجان شرقی - که به دهان، بر زده کف جون صدف گاه جو تیری که رود بر هدف کف به دهان برزدن کنایه از خشم و اینجا هیجان تشبیه چشمه یک بار به صدف و بار دیگر به تیر تناسب تیر و هدف جناس ناهمسان (ناقص اختلافی میان صدف و هدف

۲) با توجه به شعر نیما، «چشمه» نماد چه کسانی است؟ انسان های مغرور ۳) آمیختن دو یا چند حس، در کلام را «حس آمیزی» می گویند؛ مانند: حرف هایم مثل یک تکه چمن روشن بوده در این نمونه ، سپهری از « روشن بودن حرفه بسخن گفته است « روشن بودن به امری دیدنی و « حرف » شنیدنی است شاعر در این مصراع , دو حس بینایی و شنوایی را با هم آمیخته است نمونه ای از کاربرد این آرایه ادبی را در سروده نیما بیابید. شیرین سخنی

۴- هر واژه، یک معنای اصلی و یک یا چند معنای غیر اصلی دارد؛ به معنای اصلی واژه، معنای حقیقی و به معنای غیر اصلی أن، معنای مجازی» می گویند؛ کلمه ای که در معنای غیر حقیقی به کار رفته باشد، « مجاز » نامیده می شود؛ مثال پشت دیوار آنچه گویی ، هوش دار تا نباشد در پس دیوار ، گوش همانطور که می دانید « گوش » اندام شنوایی است و در این معنا، « حقیقت » است و نمی تواند در پس دیوار بیاید ؛ شاعر در بیت اول ، به مفهوم مجازی « گوش » ، يعني: « انسان سخن چین » تأکید دارد. اکنون به این بیت توجه نمایید :

بر سر آنم که گر ز دست برآید دست به کاری زنم که غصه سر آید» حافظ در مصراع اول ، واژه های «سر » و « دست » به ترتیب در مفهوم مجازی « قصد و اندیشه » و « قدرت و اختیار » به کار رفته

در این درس دو نمونه مجاز بیابید و مفهوم هر یک را بنویسید.

بوسه زند بر سر و بر دوش من | پرده نیلوفری