درس هفتم علم و زندگی ادبیات پایه هفتم
این شعر از پروین اعتصامی می باشد که ازشاعران معاصر می باشد . اشعارش
تحت عنوان دیوان جمع آوری شده است که شامل قطعات و قصاید اوست . بیشتر
قطعات او به صورت گفتگو میان اشیا و موجودات مختلف است که مناظره نام دارد .
مثلا (مناظره سیر و پیاز ) ( مناظره نخ و سوزن )
معانی ابیات
بیت اول : جوجه کبوتر با شوق پرواز برای اولین بار بال و پرش را باز کرد آماده پرواز شد .
دانش زبانی : ( ک ) نشانه تصغیر و کوچکی است .
بیت دوم : از شاخه ی کوچکی بر شاخه ای دیگر پرید و از روی بامی کوچک به کنار جویباری پرید .
دانش زبانی : نهاد محذوف است که در بیت قبل بوده ( کبوتر بچه ) / پرید ( فعل ) / از ( حرف اضافه ) شاخکی( متمم ) / ک تصغیر یعنی کوچک شمردن کلمه ای که به آن متصل است .
(ک)سه نوع است:(ک) تصغیر مثل(شاخکی)/(ک) تشبیه یا شبیه چیزی بودند مثل (عروسکی)/(ک ) تحقیر مثل ( مردک)
بیت سوم : آن راه نزدیک به چشم او بسیار دور به نظر آمد و دنیا جلوی چشمانش تاریک شد به دلیل بی تجربه بودنش .
گیتی ( جهان ، دنیا )
بیت چهارم : از ترس اولین پرواز کردن بر جای خودش سست شد و از شدت خستگی در راه ماند و بیچاره شد .
نهاد ( محذوف ) است که ( کبوتر بچه بود ) / از ( نشانه متمم ) ، وحشت ( متمم )
در راه ماندن کنایه از عاجز شد /
بیت پنجم : از شدت ناتوانی فریاد زد و مادرش راصدا کرد و مادرش از روی شاخه ایی دیگر جوابش را داد .
فتاد مخفف : افتاد / عجز : ناتوانی
بیت ششم : مادرش گفت : برای تو پرواز کردن زود است و خیلی دشوار است و از افراد بی تجربه و تازه کار کسی انتظار ندارد .
زنو کاران که خواهد کار بسیار ؟ ( پرسش انکاری ) که جواب این منفی است و کسی هم منتظر پاسخ آن نمی باشد .
علامت ( گیومه ) نشانه دهنده این است که این نقل قول می باشد از کبوتر بچه .
بیت هفتم : هنوز توانایی رفتن به این جا و آنجا را نداری و الان وقت خواب و استراحت و آرام گرفتن توست .
هنوزت نیست : کنایه از موقع این نیست
بیت هشتم : تو باید ابتدا کار یاد بگیری و در زندگی چیزهای زیادی را یاد بگیری .
توش :چیزهایی که همراه داریم
بیت نهم : باید ابتدا پاهایت را محکم کنی که قدرت داشته باشند و بعد به فکر ایستادن روی پاهایت را کنی .
پا محکم نهادن : کنایه از اینکه بدانی کجا ایستاده ایی .
بیت دهم : تو باید آسودگی داشته باشی و من باید رنج بکشم و من مانند نگهبان تو هستم و تو مانند گنج هستی .
تشبیه در این بیت است که مادر به نگهبان و کبوتر بچه به گنج تشبیه شده است و وجه شبه هم با ارزش بودن بچه برای مادر است .
بیت یازدهم : چه بسیار دام هایی که من در آ نها افتادم و سختی هایی که کشیدم و کودکان بال های من را شکستند .
ز بالم کودکان پرها شکستند : نهاد همیشه در اول جمله نمی اید و می تواند در بین جمله هم بیاید در این جمله ( کودکان ) نهاد است و در بین جمله امده است و ( بالم ) متمم و ( پرها ) مفعول و ( شکستند ) فعل است .
بیت دوازدهم : چه سنگ های بسیاری که کودکان به من زدند و گاهی به سر من می خورد و گاهی پنجه های من و من آسیب می دیدم .
بیت سیزدهم : آسایش نداشتم و گاهی از گربه ترسید م و هر قدمم خطراطی را می دیدم و تجربه ام زیاد می شد .
گه مخفف گاهی /گهی مخفف گاهی
بیت چهاردهم : تجربه های خطرناک به من علم زندگی آموخت .
(را ) به معنی ( به ) هست . مرا ( به من ) علم زندگانی را ( مفعول ) آموخت ( فعل ) حمله های خطرناک و عذاب های اسمانی ( نهاد )
برای شناخت اینکه ( را ) به چه معنی می آید باید بیت را معنی کرد. آموختن به چه کسی ؟ جوابش ( من ) است .
بیت پانزدهم : کبوتر می گوید: یک شاخه ی کوچک ضعیف هرگز به تنومندی نمی رسد مگر به پندهای با تجربه ها گوش دهد . شایسته است تو سعی و عمل داشته باشی و من به تو پند بدهم .
