تمامی کلمات هم خانواده درس فارسی پایه ی سوم ابتدایی
تمامی کلمات هم خانواده درس فارسی پایه ی سوم ابتدایی:
به کلمه هایی می گویند که از یک ریشه گرفته شده باشند و حروف اصلی آن کلمه در کلمه های هم خانواده اش به ترتیب پشت سر هم بیاید. هم چنین کلمه های هم خانواده از نظر معنی نیز به هم نزدیک هستند.و اغلب بر وزن فاعل ، مفعول، فعل، افعال ، فعیل ، تفعیل، مفاعله و ... هستند.
( ج م ع) جامع - مجموع - جمع - اجماع - جمیع - تجمیع - تجمع - جامعه - جمعه - جماعت
( س ج د) ساجد - سجده - سجود - سجاد - مسجد - مساجد
( ن ظ م) ناظم - منظوم - نظم - تنظیم - منظم - نظام
( ع ل م ) عالم - معلوم - علم - اعلام - علیم - تعلیم - معلم
( ع م ل ) عامل - معمول - عمل - اعمال - معامله - تعامل - اعمال - عوامل - عملیات
( د ر س ) تدریس - مدرس - مدرسه - ادریس - دروس - درس
تحقیق - حقیقت - محقق - حقوق - حق
مراجعه - مرجع - راجع - ارجاع - ترجیع - رجوع
راضی- رضا - رضایت - مرتضی - رضی
مشاور - مشورت - شورا - شور - مشاوره
مقصد - مقصود - مقاصد - قصد - اقتصاد - قاصد
تعرض - تعریض - اعتراض - معترض - عرض - عروض
معارف - تعریف - عارف - معروف - عرفا - عرفه - معرف
شهید - شهادت - شهدا - مشهد - شهد
ضعیف - ضعف - تضعیف - مستضعف - ضعفا - مضاعف
ناصر - منصور - نصیر - انصار - نصرت
عجیب_ عجایب_تعجب_عجب_اعجوبه
لطف_لطافت_لطیف_الطاف
فعل_فاعل_مفعول_ فعالیت_فعال
جاهل - مجهول - جهالت - جهل
شاعر - شاعره - مشاعره - شعار - شعر - شعور - شعرا
قدس - مقدس - قداست - تقدیس
حضور - حاضر - حضار - حضرت - محضر - احضار
شریف - مشرف - اشرف - شرافت - تشریف
عظیم - اعظم - عظمت - عظمی - معظم - عظیمه
ساکت - سکوت
اتحاد_متحد
منتظر _انتظار
اکرم - کریم - کرامت - مکرمه - تکریم
کتاب - کاتب - مکتوب - کتب - مکتب
لفظ - تلفظ - الفاظ
عزت - عزیز - عز - معزز
ظاهر - مظهر - ظهور - مظاهر - اظهار - ظواهر
محبت - حبیب - محبوب - حب
مثل - امثال - مثال
قطع - مقطع - قاطع - قطعه
حفظ - حافظ - حفاظت - محفوظ - محافظت - حفاظ - محافظ - حافظه - حافظیه
اعتدال - معتدل - تعدیل - متعادل - معدل - عدل - عدالت
صادق - مصدق - صداقت - تصدیق - صدق - مصادیق - صدقه
1- کدام دو کلمه با یک دیگر، هم خانواده هستند؟
الف) اهتمام و همت
ب) تحریر و حرارت
ج) مسافر و فرسوده
د) اسرا و سران
2- کدام گروه از کلمه های زیر، هم خانواده هستند؟
الف) اسراف، سفره، سفر
ب) حس، حواس، احساس
ج) معالجه، مجموع، جمعیت
د) اوایل، ابتدا، آغاز
3- کدام دسته از کلمه های زیر ، با یک دیگر هم خانواده نیستند؟
الف) شاعر، شعرا، شعر
ب) معروف، معرف، عارف
ج) شهادت، شهرت، شهدا
د) مقدس، قدس، قداست
توجه :در زبان فارسی باید بن ماضی و بن مضارع را ملاک هم خانواده بودن قرار داد کلماتی که بن ماضی و بن مضارع آن ها یکسان هستند هم خانواده هستند .
مانند :روان /رفتار/روش/رفته /رونده
بن ماضی این کلمه ها (رفت)است بن مضارع آن ها (رو)می باشد.و هر دو از مصدر ((رفتن ))ساخته شده اند
مثال :کلمه های دیدار/بینا /بینش /بیننده /بینش/دیده /بیننده هم خانواده هستنذ|چون بن ماضی ((دید))و بن مضارع((بین))در این کلمه ها یکسان است و از مصدر(( دیدن))ساخته شده است
از شرایط هم خانواده بودن این است که حروف اصلی در کلمات مشابه باشند .
لطفا نگویید سه حرف اصلی .چون بعضی جاها دچار استثنا میشوید و پاسخ گویی برای بچه ها سخته.
مثل کلمه خط که با خطوط هم خانواده است.
حق که با محقق و حقوق و حقیقت م خانواده است.
البته که این سه حرف اصلی در حق .... ح ،ق،ق است و در خط ...خ،ط،ط ...اما دانش آموز فقط دو حرف میبینه.
شرط بعدی علاوه بر داشتن حروف شیبه به هم این است که ترتیب حروف در کلمات هم خانواده رعایت شود.
مثلا... علم و عمل ... دارای حروف مشابه هستند اما ترتیب رعایت نشده.
شرط سوم داشتن معنی شبیه هم است.
اگر دو شرط بالا رعایت شود و کلمات از نظر معنی مشابه نباشند هم خانواده نیستند.
حاکم و حکیم
شرط اول و دوم رو دارند اما حکیم از ریشه حکما و به معنی دانایی است .با حکمت و حکما هم خانواده است.
حاکم از ریشه حکم با کلمات محکوم ،حکم،محاکمه،حکومت،محکمه،
تحکم،احکام هم خانواده است.
