چه کسی به لایحه کاپیتولاسیون اعتراض کرد
چه کسی به لایحه کاپیتولاسیون اعتراض کرد
مقدمه: سال 1964 بود و ایران دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی چشمگیری بود. در این مدت آیت‌الله روح‌الله خمینی، از علما و رهبران سیاسی برجسته اسلامی، با چالش بزرگی مواجه شد که ایشان را عمیقاً اندوهگین کرد و تأثیری ماندگار در قلب ایشان گذاشت. امام خميني(ره) در سلسله سخنراني ها و سخنراني هاي عمومي به شدت ابراز ناراحتي و لايحه كاپيتولاسيون را تقبيح كرد و آن را مصيبت بزرگي براي اسلام و مسلمين دانست. هدف این جستار بیان وقایع پیرامون واکنش شدید امام خمینی (ره) به لایحه کاپیتولاسیون و اعلام عزای عمومی ایشان و روشن ساختن محتوای قرارداد کاپیتولاسیون و چگونگی مغایرت آن با موازین اسلامی و قرآن است.
امام خمینی در کدام شهر به لایحه کاپیتولاسیون اعتراض کرد
پیشینه لایحه کاپیتولاسیون: قبل از پرداختن به پاسخ امام خمینی، درک زمینه ای که لایحه کاپیتولاسیون در آن شکل گرفت، بسیار مهم است. دولت ایران تحت حکومت شاه به دنبال روابط نزدیکتر با کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده بود. در راستای تحقق این هدف، قراردادی بحث برانگیز موسوم به لایحه کاپیتولاسیون تنظیم شد. این لایحه به پرسنل نظامی آمریکایی در ایران مصونیت اعطا می کرد و آنها را از تعقیب قضایی بر اساس قوانین ایران معاف می کرد. این حکم به شدت نگران امام خمینی بود، زیرا به حاکمیت ایران تجاوز می کرد و نظام حقوقی کشور را که ریشه در فقه اسلامی دارد، تضعیف می کرد.
ناراحتی و واکنش قلبی امام خمینی: وقتی حضرت از لایحه کاپیتولاسیون مطلع شدند غمگین و غمگین شدند. او به عنوان یک رهبر مذهبی مشهور، دفاع از مبانی اسلام و حفظ حقوق مسلمانان را وظیفه خود می دانست. وی در یک سلسله سخنرانی های پرشور و سخنرانی های عمومی، نگرانی قلبی خود را نسبت به آینده اسلام و جامعه مسلمانان ابراز کرد.
اعلام عزای عمومی امام خمینی (ره): واکنش امام خمینی (ره) به لایحه کاپیتولاسیون صرفاً در سخنان خلاصه نشد. او احساس کرد که مجبور است اقدامات بیشتری انجام دهد. وی در اقدامی بی سابقه در سراسر کشور عزای عمومی اعلام کرد. هدف از این ژست نمادی از بزرگی فاجعه ای بود که بر سر اسلام و مسلمانان آمده بود. عزاداری عمومی فراخوانی برای اتحاد بود و از ایرانیان می خواست که در مورد عواقب ناگوار لایحه کاپیتولاسیون فکر کنند و برای مخالفت با آن متحد شوند.
علت مخالفت امام خمینی با لایحه کاپیتولاسیون مطالعات نهم
محتوای اعلامیه: افشای مغایرت با اسلام و قرآن: امام خمینی در بیانیه‌ای رسمی به همراه اعلامیه عزای عمومی، محتوای قرارداد کاپیتولاسیون را با دقت مورد تحلیل قرار دادند. او با شیوایی احکام مغایر با مبانی اسلام و آموزه های قرآن را برجسته کرد. او با این کار قصد داشت توده‌ها را از آثار زیان‌بار این لایحه و تأثیر مخرب آن بر ارزش‌های اسلامی مورد توجه ملت آگاه کند.
نتیجه: واکنش امام خمینی (ره) به لایحه کاپیتولاسیون، لحظه مهمی در تاریخ ایران است. ناراحتی عمیق او و متعاقب آن اعلام عزای عمومی نشان دهنده تعهد تزلزل ناپذیر او به پاسداری از اسلام و حقوق مسلمانان بود. او با کالبد شکافی قرارداد کاپیتولاسیون و افشای تناقضات آن با مبانی اسلامی، گفتگوی ملی را برانگیخت که نه تنها این لایحه را به چالش کشید، بلکه ایرانیان را در راستای عدالت خواهی و حفظ هویت دینی و ملی خود متحد کرد. میراث پیام امام خمینی (ره) یادآور اهمیت هوشیاری در پاسداری از ارزش هایی است که دین و جامعه ما را تعریف می کند.
