مهم ترین منابع نوشتاری ایران در دوره هخامنشیان (تاریخ دهم)

مقدمه

مطالعه تاریخ ایران باستان، به ویژه دوره هخامنشیان، برای درک هویت و فرهنگ ایرانیان ضروری است. منابع نوشتاری متعددی از این دوره باقی مانده که به ما در شناخت این دوره کمک می کند. در این مقاله به بررسی مهم ترین منابع نوشتاری ایران در دوره هخامنشیان می پردازیم.

منابع نوشتاری

1. سنگ نوشته ها

• کتیبه بیستون: این کتیبه به دستور داریوش بزرگ بر روی کوه بیستون در کرمانشاه نگاشته شده است. این کتیبه شرحی از فتح های داریوش بزرگ و چگونگی به تخت رسیدن او را ارائه می دهد.
• کتیبه های تخت جمشید: این کتیبه ها بر روی دیواره های تخت جمشید نگاشته شده اند و شامل اطلاعاتی درباره تاریخ، فرهنگ، و آداب و رسوم هخامنشیان هستند.
• کتیبه های شوش: این کتیبه ها در شهر باستانی شوش کشف شده اند و شامل اطلاعاتی درباره ساخت کاخ آپادانا و دیگر بناهای شوش هستند.

2. لوح های گلی:

• لوح های گلی تخت جمشید: این لوح ها در سال 1313 در تخت جمشید کشف شده اند و شامل اطلاعاتی درباره امور مالی، اداری، و کشاورزی امپراتوری هخامنشیان هستند.
• لوح های گلی گنجینه: این لوح ها در سال 1350 در خزانه داری تخت جمشید کشف شده اند و شامل اطلاعاتی درباره دیوان داریوش بزرگ و نحوه اداره امپراتوری هستند.

3. کتاب های مورخان یونانی و رومی:

• تاریخ هرودوت: هرودوت مورخ یونانی است که کتابی درباره تاریخ ایران باستان، به ویژه دوره هخامنشیان، نوشته است.
• تاریخ پلوتارک: پلوتارک مورخ یونانی است که در کتاب خود به نام "زندگی نامه بزرگان" به شرح حال برخی از پادشاهان هخامنشی، از جمله کوروش بزرگ و داریوش بزرگ، پرداخته است.
• تاریخ روم باستان اثر تیتوس لیوی: تیتوس لیوی مورخ رومی است که در کتاب خود به نام "تاریخ روم باستان" به روابط بین روم و امپراتوری هخامنشیان پرداخته است.

4. کتاب های دینی:

• تورات: کتاب مقدس یهودیان شامل اشاراتی به هخامنشیان، از جمله کوروش بزرگ، است.
• اوستا: کتاب مقدس زرتشتیان شامل اشاراتی به تاریخ و فرهنگ هخامنشیان است.

نتیجه

منابع نوشتاری متعددی از دوره هخامنشیان باقی مانده است که به ما در شناخت این دوره کمک می کند. این منابع شامل سنگ نبشته ها، لوح های گلی، کتاب های مورخان یونانی و رومی، و کتاب های دینی می باشد. با مطالعه این منابع می توانیم به درک عمیق تری از تاریخ، فرهنگ، و آداب و رسوم هخامنشیان دست پیدا کنیم.